Predikan vid gudstjänsten på romani i Åbo domkyrka 15.9.2019

Lukas 10:25-37

Aurino komunis. Ring tšuuvime. paalal mukkime. Ȟellime ta iinime. Naalune tenkibonsa merknime. Ajasavo sas samariako komunisko pinsiba dotta, sar juudeako komuja lenna tenkade, sar ame vojuvahe te drabaven Bibliatta.

Samariengo ta juudaengo maȟkar sas langȟto naalune tenkibosko histores, so douva tiijako baro vollako politika rigadas. Raadža Salomosko vollime them dielodiilo paalal lesko meriba duijeske, Israel sar Botnosko them ta Juuda aro eedako them. Neer bereȟ 922 siigo Kristos, Botnosko them naȟadas pesko volla ta peskiiriba, ka džoralo Assyriako vollakothaan kvinnadas dooles.

Israelesko apruno klassos sas rigade aro vaure vollako thaane ta lengo stedos tšunde komuja baro vollako thaanesko vaure stedenna. Dola komuja aune kuti tiijako paalal it israelesko folkensa ta joon aanle pengo iega maneeri ta kulttuuresko formi. Seentide panna Juudake staudas it saaka, ta doolesko apruno klassos nourudas aro siilako rigime aaȟȟiba aro Babylonia. Lengo vollime maneeresta formadiilo seentide juudavitiko. Dala juudako komuja na butide pinsade botnosko Samariako folki sar lengo iega komuja.

Jakkes striitime fröija sas džonrade. Kuti tiijako paalal froojiba ta naalune tenkibi rigade maȟkurno aaȟȟiba, jakkas ka roodide siiliba bi iega komujenna. Maȟkurno tšiȟko tenkiba na aaȟtas iengong.

Sar dauva pinsardo stedos hinbi panna aka diives aro froo ringa aro bolipa. Spesiaales minoritetengo komuja nouruvena pinsaven auriako aaȟȟiba, perdal dikkiba, paalal mukkiba, bi panna jaagiba ta siilako volla. Naalune grunni ona ringa barjuvena, dooleske ka na helle na kammaha te pinsaven vaures fendides. Minoriteetos roodela siila iega komujenna naaka na alti orkula te freestaves te phagarves naalune tenkibongo baare.

Kutti ajasavo pinsiba me passaa hin fanudas niina daari aro Finitiko them. Vollako komuja hin pinsade kaalengo kulttuures lenge sar frendo ta darrime. Vaures kaalengo folki hin nourude te dikken douva, te tšiȟkoneske dikkiba ta iego steods naa lokko te laȟȟes aro tšetano thaan, ke kammela te džiives paalal iego kulttuuresko maaneeri. Doori kai hin utše baare froo folkengo maȟkar, doori niina naalune tenkibi ta hiistiko džinti lena te džiiven.

Dauva kurko iek saaka vela klaares. Amengo Rai Jeesus kammela meen te džan perdal dala baare, so froojavena meen vaurenna. Ka jou aka diives rakkila pinsime vertiba latšo samariakiiresta, ȟunjula doi džorales, so hin Deevelesko džinta kajo grensako-baare, so komujengo maȟkar jakke lokkes vela. Dai vela džaanimes, so Jeesus kammela te phennen lesko följibongiirenge horttas taala, ka vela džinta te rikkaves naalune tenkibi komujenna.

Aro Jeesusesko rakkiba lurribongiirengo ȟunkime ta neer meriba mukkime vandriboskiiro nourudas te pinsaves, so paalal mukkiba ta kokares aaȟȟime aro nyötako maȟkar hin. Raȟȟal ta leeviako, ona sas douva tiijako religiaane auktoriteeti, naaka na diine tšiȟko naaluno faraba dotta sar joon tšalade lurrime ja ȟunkime vandriboskiires. Jeesus niina rakkadas aka diivesko veertiba latšo samariboskiiresta laagako sikjiboskiireske, koon sas juudaengo religiaanengo auktoriteetos. Laagako sikjiboskiiro puȟtas Jeesusesta, koon hin lesko neeruno komunis, koones Deevel biȟila laagako paalal te piraves sar pes kokares.

Jeesusesko veerti bi fani aaȟtas hast faniba laagako sikjiboskiireske. Naaruno komunis na aaȟȟela innasto vauro juudako komunis, koon ȟunjudiilo aro iego kulttuuresko ring. Neeruno komunis naa bi koones hin lokke te džal neer, koonesko maneeri angouvina pinsime ta kooneha laȟȟela tšetano tšimb. Rakkiba Jeesuseha ta veertiba latšo smariako komunista rigade laagako sikjiboskiires te hogaves, koon sluutimes hin lurrime ta neer meriba mukkime džeenesko neeruno komunis. Neeruno komunis sas douva, koon sikadas leske latšiba.

Neeruno komunis hin douva, koon sikila vauro komuniske latšiba. Neeruno komunis sas samariavitiko, frendo ȟleȟta, ajasavo folkesko lendos, so raȟȟal ta leevivitiko dikne teelal. Religiaane praalunen naas latšiba lurrime džeeneske, bi samariako komunis sas. Folkengo maȟkurno baar sas perdal džeele ajasavo ringata, katta na hajude te ventaven, ka ȟaȟtiba aulo doorita.

Jakkes dauva hin latšiba: douva džala perdal naalune tenkibi, teelal tšuuvime ta paalal mukkime hantime baare. Latšiba kammela te aaȟȟes aro liitime komunisko stedos, sasbi jou koon helle elle savoȟlaaga helle. Latšiba hin naaviba dooleske neeruno komunisko piriboske, so dela vauro komuniske rummos ta dela konkretikaano ȟaȟtiba. Latšiba na roodela lyöniba pes kokareske, dooleske douva hin džintata dotta tšiȟkibosta, so douva lela staaves aro vauro komunis. Latšiba lela svaariba, so buut komujengo džintata hin horttas veegime ta naa latšo elle aro bango ring tšuuvime. Latšibosko džoor hin Deevelesko Kurkko Onnosko džoor, so ömsila boliba.

Latše samlime khangari. Aro minoriteetosko stedos aaȟȟime komujen naa alti lokko te aaȟȟen. Douva tumen kaale pinsavena aro Finitiko them. Sar veerime hin douva, te mengo Räi Jeesus, amengo apre aaȟȟime ta meribosko kvinnime frelssiboskiiro, lela apre iek koni pinsime veertibosta sar herojosko džeeno lengo iego folkesko auriako ringata, praal naalune tenkibi ta pertal hiistibosko baarenge. Kouva veeribosko straal, latšo samariavitiko komunisko tšeeribosko khaal, sakka stedi aro boliba deulikaane hin sikjude te džaanen kutti fendides, so neeriba ta latšiba hin. Ta sistones, uutan froojiba saare doolenge koon rankavena latšo samariboskiiresko tšeeriba, jakkes Jeesus phennela menge saarenge, ta saare komujenge: “Džaa te tšeer tu jakkes niina”.

Kääntänyt romanikielelle Henry Hedman